Afschaffing woonbonus: de feiten op een rij

Wat is de woonbonus?

De woonbonus is een Vlaamse maatregel die een belastingvoordeel geeft voor mensen die een lening aangaan om een woning te kopen. Omdat er gezegd werd dat deze woonbonus de vastgoedprijzen deed stijgen, schaft de nieuwe regering de woonbonus af vanaf 1 januari 2020. Het verlies aan belastingvoordeel wordt voor een stuk gecompenseerd door de verlaging van de registratierechten.

Wat zijn registratierechten?

Dat is de belasting die u één keer betaalt wanneer u een woning koopt. Deze wordt verlaagd van 7 procent van de aankoopprijs van de woning naar 6 procent.

Welke financiële gevolgen heeft dit?

Immotheker, een onafhankelijke onderneming die hypotheekadvies verleent, berekende dat alles bij elkaar een gemiddelde alleenstaande door de twee maatregelen op lange termijn meer dan 17.000 euro verliest bij de aankoop van een eerste woning. Dat begint de alleenstaande te voelen na twee jaar.

Een koppel verliest volgens deze berekening in totaal zelfs bijna 37.000 euro en zal dit na één jaar al beginnen voelen.

Let wel, dit gaat over een gemiddelde lening, met een gemiddelde duur van 25 jaar, voor een gemiddelde woning ter waarde van 250.000 euro. Voor een woning die minder dan 200.000 euro kost, blijft er een eenmalig voordeel bestaan. Die kopers kunnen 4.800 euro terugkrijgen.

Kan ik nu nog aanspraak maken op de woonbonus?

Laat er geen vergissing zijn. Wie al een gezinswoning heeft aangekocht, moet zich geen zorgen maken. Zij blijven verder genieten van het fiscale voordeel van de woonbonus. Het belastingvoordeel van de woonbonus valt weg voor mensen die na 1 januari 2020 kopen.

Wie nog op zoek is om een woning te kopen en nog een lening moet afsluiten, zal zich moeten haasten. Tussen het ondertekenen van de onderhandse verkoopsovereenkomst en het verlijden van de authentieke akte, zit enkele maanden. Maximaal 4. In veel gevallen kan de akte vroeger verlijden, na 2 à 3 maanden. Alles hangt af van hoe snel de notaris alle nodige documenten verzameld heeft. En uiteraard de drukte…

Notaris en woordvoerder van notaris.be Bart van Opstal laat weten (De Morgen, 3/10/2019) dat notarissen overstelpt worden door telefoontjes. De sector had gehoopt dat er een overgangsperiode zou komen zoals dat was in 2014. Dat jaar werd de overstap gemaakt van het oude systeem van woonbonus naar de nieuwe woonbonus. Toen werd een overgangsperiode ingevoerd. Een ondertekend compromis was genoeg om nog te kunnen profiteren van het oude (voordeligere) systeem.

De notarissen drongen aan op duidelijkheid.

Geen overgangsperiode

Tot vrijdag 4 oktober bleef het onduidelijk of de nieuwe Vlaamse regering de datum van ondertekening compromis of datum van akte als uitgangspunt zou nemen. Vrijdagochtend zorgde Vlaams minister voor Wonen Matthias Diependaele (N-VA)  voor de langverwachte duidelijkheid in ‘De inspecteur’ op Radio2: “We kijken naar het moment van de akte” en dus niet naar datum van het compromis. Dezelfde boodschap werd later die vrijdag herhaald in een persbericht door de Vlaamse Belastingsdienst: “De datum van de authentieke akte bepaalt van welk regime u kan genieten. Tekent u uiterlijk 31 december 2019 de leningsakte bij de notaris, dan kan u genieten van de geïntegreerde woonbonus.”

Tijdens een uitzending van De Zevende Dag op zondag 6 oktober stelde Vlaams minister-president Jan Jambon gerust: “Niemand zal tussen beide systemen vallen.” Er werd gevreesd dat wie nu in 2019 nog een koopcompromis ondertekent maar pas in 2020 bij de notaris kan komen voor het verlijden van de akte, dubbel zal moeten betalen. Deze kopers zouden én nog 7 procent registratierechten moeten betalen én verliezen het voordeel van de woonbonus. Deze situatie zal dus niet voorvallen verzekert Jan Jambon.

Federale woonbonus

Er bestaat ook zoiets als een federale woonbonus. Deze geeft belastingvoordeel op een lening die men aangaat voor aankoop of bouw van een tweede woning: een vakantieverblijf of eigendom om te verhuren. De federale woonbonus is een bevoegdheid van de federale regering en deze blijft onveranderd bestaan.

Wanneer er meer nieuws is, passen we ons nieuwsbericht aan (laatste update 7/10 12u07)